Hicri 19 Safer 1277 (Miladi 6 Eylül 1860) tarihli Ceride-i Havâdis gazetesinde, Şirketi Hayriye’nin ilk vapur sefer tarifesi yayımlanmıştır. İlânda vapurların isimleri, kalkış saatleri ve Boğaziçi iskelelerinden Köprü’ye hareket saatleri belirtilmiştir. Sabah seferleri için toplam dört sefer ilan edilmiş, akşam seferleri için ise “akşamları sabıkı veçhile hareket edecekleri ilan olunur” ifadesi kullanılmıştır.
Saatler, alaturka yani ezani saate göre belirlenmişti. Buna göre bazı seferler şunlardır:
11:30 Anadolu Vapuru: Yenimahalle’den hareket, Rumeli yakasına geçiş
12:15 Rumeli Vapuru: Büyükdere’den hareket, Anadolu yakasına geçiş
12:45 Beylerbeyi Vapuru: Yeniköy’den hareket, Rumeli yakasına geçiş
12:00 Bayazıd Vapuru: Arnavutköy’den hareket, Rumeli yakasına geçiş
15:15 Rumeli Vapuru İkinci seferi: Büyükdere’den hareket
13:30 Göksu Vapuru: Beykoz’dan hareket, Anadolu yakasına geçiş
Bu tarifede farklı iskelelerden hareket eden birçok vapur kaydedilmiş ve vapurların birbirini takip eden seferleri detaylı şekilde belirtilmiştir. Böylece halk, günün hangi saatinde hangi vapura bineceğini net olarak görebiliyordu Boğaziçinde Kadın Yolcular ve Vapurların Düzeni.
Şirketin İlk Gemileri ve Numara Sistemi
Kurulduğu dönemde Şirketi Hayriye, İngiltere’de yaptırdığı altı gemiyle hizmete başlamıştır. Bu ilk gemilerde bacalara numaralar konulmuş ve bu uygulama, şirketin lağvine kadar devam etmiştir.
Şirket vapurları, isimlerinden çok numaralarıyla tanınmıştır. Örneğin, Rumeli Vapuru halk arasında “1 numara” olarak adlandırılırken, Küçüksu Vapuru ise “64 numara” diye biliniyordu. Vapurların isimleri halk tarafından ikinci planda kalmış, numaralarla tanınmaları günlük kullanımda daha yaygın hale gelmiştir.
Boğaziçi’nde Vapurların Toplumsal Etkisi
Şirketi Hayriye’nin vapurları Boğaziçi’ndeki ulaşımı düzenlemiş ve Boğaziçi’nin hızlı gelişimine katkıda bulunmuştur. Bu dönemde vapur seferleri, İstanbul’da yaşayanların Boğaziçi’ne taşınmasını kolaylaştırmış, yaz ve kış aylarında bölgeyi cazip bir yaşam alanı hâline getirmiştir.
Boğaziçi halkı, artık hem günlük işlerini kolaylıkla görebiliyor hem de İstanbul ile Boğaziçi arasında düzenli ulaşım sayesinde sosyal ve ticari hayatını geliştirebiliyordu. Şirketi Hayriye vapurları, Boğaziçi’nin ekonomik ve sosyal yaşamında önemli bir yer tutmuştur.
6 Eylül 1860 tarihli tarifeyle başlayan seferler, Şirketi Hayriye’nin resmi olarak faaliyete geçişini göstermektedir. Sabah ve akşam seferleri, vapurların numaralandırılması ve farklı iskelelerden kalkış saatlerinin belirlenmesi, Boğaziçi’nde deniz ulaşımında modern bir sistemin başlangıcını simgelemektedir. Bu tarihten itibaren Boğaziçi, hem ulaşım hem de toplumsal hayat açısından daha düzenli ve canlı bir bölge hâline gelmiştir Customized Private Turkey Tours.
